Van de vaderlijke lijn, dus de Beerens-lijn, heb ik uitgezocht:
- Stamreeks van de Beerens
- Waar woonden zij
- Waar woont Willem Beerens?
- Willem Beerens over alle adressen heen
- Over de huisnummering
- Hou het in de familie
- Waar is Adriaan Beerens naar toe?
- Capiteijn en zetter Jan Baptist Beris
Stamreeks van de Beerens
In de stamreeks staan de voorvaders vanaf Willem Petrus Beerens en dan van hem uit is zijn vader te zien, dan zijn opa, dan zijn overgrootvader tot aan zijn oudst bekende voorvader.
Als u met het pijltje op het blok gaat staan, komen de details tevoorschijn.
Waar woonden zij
Vanuit de voorvaders heb ik gezocht naar waar de gezinnen van de Beerens woonden. Nu begin ik bij de oudst bekende.
Dat maak ik zichtbaar in Google Earth. Om het op de mobiel of tablet te laten werken, is het nodig de app er op te zetten.
Door te clicken op de volgende link kunt u de woonplekken en de verhuizingen volgen:
https://earth.google.com/earth/d/18cUoUqo43oiPP2q1zmZ95yjsKV9ciIQh?usp=sharing.
Waar woont Willem Beerens?
Hieronder heb ik één van de voorvaders, Wilhelmus Beerens, ofwel Willem, beschreven met elke plek waar hij gewoond heeft:
1. Oost Heijkant, Tilburg
Willem is geboren in Tilburg, Oost Heijkant 883, op 21 mei 1826 als 7e kind. Alle 6 de andere kinderen zijn daar ook geboren. Zijn broertje Cornelis is al na een maand overleden, op 16 januari 1820. Als dan op 12 februari 1821 een jongetje geboren wordt, noemen ze die ook Cornelis.
2. Klokkenberg 85, Loon op Zand
Het gezin verhuist naar de Klokkenberg 85 op 2 mei 1827. Willem is dan bijna 1 jaar oud.
In 1835 verliest hij zijn moeder, zijn oudste zus en zijn broertje Martinus. Hij is dan 8 jaar.
Zijn vader staat er alleen voor, met kinderen van 19, 16, 14, 8 en 6. Allemaal jongens.
3. Wijk A nummer 73, bij het Raadhuis, Udenhout
Op 1 mei 1837 verhuizen ze met zijn zessen naar Udenhout.
Vader hertrouwt op 25 oktober 1838 met Cornelia van Berkel. Vader is dan 54, Cornelia 40. Ze is niet eerder getrouwd geweest.
De kinderen die uit het huwelijk geboren worden:
Hubertus leeft een maand, Johanna 24 dagen, in 1842 een jongetje levenloos geboren, en in 1846 een meisje levenloos geboren.
Bij dit meisje is Cornelia 48 jaar oud. Wat een drama’s.
Cornelia overlijdt 28 juni 1853, 54 jaar oud.
4. ’t Hoekje 326, Loon op Zand
Willem trouwt op 11 mei 1854 met Maria Anna van Wezenbeek. Hij is dan 27 jaar, en zij 26.
Zijn vader Antonie woont bij ze op hetzelfde adres.
Barbara is hun eerstgeborene in 1855, daarna volgen Johanna in 1856, en Jan in 1957.
5. Klokkenberg 119/128, Loon op Zand
Waarschijnlijk in 1859 gaan ze hier naar toe, misschien 1860 of 1861. Zijn vader Antonie gaat inwonen bij zijn broer Jan, die ook op de Klokkenberg woont.
De andere 8 kinderen worden in de Klokkenberg geboren.
Het vijde kind, zoon Cornelis, wordt slechts 4 maanden oud. Geboren 22 december 1862, overleden 31 maart 1863.
Dochter Jacoba, hun 8e kind, wordt geboren 15 oktober 1866 en overlijdt 1 dag later.
Hun jongste kind is Maria, geboren 20 januari 1870. Zij wordt maar 15 maanden oud, en overlijdt op 21 januari 1872. Het is niet zeker of ze dan nog op de Klokkenberg wonen.
Barbara gaat als dienstmeid werken in Tilburg bij boer Willem Eelissen en zijn vrouw en 2 kleine kinderen. Dat zal voor 1870 geweest zijn, gezien de noteringen in BR 1870-1880. Ze zal jonger dan 15 geweest zijn, gebruikelijk voor die tijd. Ergens tussen 1870 en 1880 gaat ze werken als dienstbode bij Adriaan de Bont, boer, en zijn vrouw en 3 kleine kinderen in Tilburg. Als de vrouw overlijdt, trouwt Barbara, 25 jaar, 5 maanden later met Adriaan, op 28 april 1880, en blijft daar wonen.
6. Kraanven 312, Loon op Zand
Johanna gaat op 28 mei 1885 bij Barbara en Adriaan de Bont in dienst als dienstbode. Meehelpen met de kleine kinderen waarschijnlijk. Ze is dan 28. Een klein jaar later trouwt ze, 29 jaar oud, met Christoffel Haarbosch, voerman uit Loon op Zand. Ze gaan wonen aan t Kraanven. Niet ver af van haar vader. Ook niet als die naar de Duiksche Hoef verhuist of verhuisd is.
Dochter Engelina gaat op 15 april 1874 naar Berkel. Ze is dan 15 jaar oud. Waarschijnlijk is ze er dienstbode of dienstmeid. Op 17 juni 1885 komt ze weer thuis wonen, na 11 jaar. Op 28 april 1887 trouwt ze, 27 jaar oud, met Petrus IJpelaar, schoenmaker, 29 jaar, uit Loon op Zand. Na haar trouwen gaat ze wonen Duiksche Hoef 333. Zal ook dicht bij haar thuis geweest zijn.
Zijn vader overlijdt op 6 december 1880.
Petrus, schoenmaker, woont nog thuis, als hij op 20 jarige leeftijd overlijdt, op 5 mei 1883. Willem is dan 56 jaar.
7. Duiksche Hoef 335/442 Loon op Zand
In het bevolkingsregister van 1860-1890 staat als laatste adres Duiksche Hoef 335. In het register van 1890-1920 staat dit als eerste adres, en is het nummer nog wel een keer doorgestreept en veranderd in 442.
Zijn zoon Lambertus, schoenmaker en militien bij het 6e Regiment Infanterie, trouwt op 20 mei 1889, als hij 24 is met Francijna Laurina Kroot, 20 jaar, ook uit Loon op Zand. Ze gaan wonen Heikant 581, ongeveer 2 kilometer weg, ofwel een 25 minuten lopen.
Zoon Antonius, schoenmaker, trouwt op 30 mei 1890, 32 jaar, met Cornelia van Gorp uit Loon op Zand, 34 jaar oud. Ze gaan wonen in het Kraanven 323. Niet ver af van zijn thuis.
Willem sterft op 18 februari 1892. Zijn zoon Cornelis, 34 jaar, geeft zijn overlijden aan.
Op 9 mei 1895 trouwt Martinus, 25 jaar oud, schoenmaker, met Elisabeth de Kok, ook 25 jaar, ook uit Loon op Zand, en ze gaan wonen in t Kraanven 16, dichtbij zijn moeder.
Zoon Cornelis trouwt 33 jaar oud, schoenmaker, op 5 juni 1906 met Gerdina van Noije, 29 jaar ook uit Loon op Zand, en gaat wonen op de Duiksche Hoef 322, dcihtbij zijn moeder in de buurt. Later verhuist hij naar Kraanven 336, 326, 328.
Zijn vrouw sterft op 19 juni 1903. Zoon Cornelis, 45 jaar, geeft haar overlijden aan.
Willem Beerens over alle adressen heen
Hieronder heb ik één van de voorvaders, Wilhelmus Beerens, ofwel Willem, beschreven over alle adressen heen:
Willem en Maria Anna krijgen 11 kinderen. Daarvan sterven Jacoba na 1 dag, Cornelis na 4 maanden en Maria na 1 jaar en 3 maanden.
Alle 5 de zoons zijn schoenmaker geworden: Antonius, Petrus, Lambertus, Cornelis en Martinus
Alle 3 de dochters zijn dienstmeid/dienstbode geworden, zo rond het 15e jaar.
Willem zelf is boer geweest en dagloner/arbeider. Bij Maria Anna staat steeds ‘zonder beroep’, ofwel ze zorgt voor het huishouden.
Van deze 8 zijn er 7 getrouwd. Alleen Petrus niet, die is gestorven toen hij 20 jaar was. Alle schoondochters en schoonzoons woonden in Loon op Zand.
Hij heeft in zijn leven 23 kleinkinderen gekregen, en daarna nog eens 30.
Voor zijn trouwen woont Willem op 3 adressen:
1 jaar in Oost-Heikant in Tilburg (1826-1827),
10 jaar op de Klokkenberg (1827-1837)
17 jaar in Udenhout, bij het Raadhuis (1837-1854)
Daarna:
6 jaar in t Hoekje in Loon op Zand, tegen Besoijen/Waalwijk aan (1854-1860)
12 jaar op de Klokkenberg (1860-ongeveer 1872)
8 jaar aan het Kraanven (ongeveer 1872-ongeveer 1880)
12 jaar op de Duiksche Hoef (ongeveer 1880-1892)
Over de huisnummering
Over de nummering:
“In het verleden werd er met een zekere regelmaat omgenummerd, er werd zeker niet planmatig gebouwd.
Er werd langere tijd met a, b, c enz doorgenummerd bij nieuwe huizen. Na een tijd werd de hele straat voorzien van nieuwe nummers.
Daarom kan het verloop van de vernummeringen heel grillig zijn en zit er ook geen logica achter
Ook waren er weinig straatnamen in gebruik” (Ans Holman van het Regionaal Archief Tilburg, 16 december 2021, als antwoord op mijn vraag over Wijk A nummer 73).
Soms zijn er wel omnummerlijsten. Voor Udenhout is dat niet het geval.
Als in het Bevolkingsregister een nummer doorgestreept is, dan weet ik niet of het een fysieke verhuizing is, of een administratieve.
Een voorbeeld van de nummering:
In de geboorte-aktes van de kinderen geboren op de Klokkenberg:
1859 – Engelina: A 119
1862 – Cornelis: Klokkenberg 119
1862 – Petrus: Klokkenberg 119
1864 – Lambertus: Klokkenberg 128
1866 – Jacoba: Klokkenberg 119
1868 – Cornelis: Klokkenberg 119
1869 – Martinus: Klokkenberg 128
1870 – Maria: Klokkenberg 128
In het bevolkingsregister 1860-1890 staat Klokkenberg 128, doorgestreept, 135, daarna Kraanven 312, daarna Duiksche Hoef 335
Duiksche Hoef was niet alleen een straat, maar de aanduiding van een heel gebied. Dat geldt ook voor het Kraanven, of de Klokkenberg, of T Hoekje. Dat is te zien op de kadasterkaarten van die tijd.
Huisnummers staan helaas volledig los van de kadastrale nummers, er is geen verband.
Het was niet zo gepland en gebouwd langs straten zoals wij dat nu kennen.
Hou het in de familie
Peeter Cornelis Beerens is een rechtstreekse voorvader. Deze Peeter Cornelis Beerens, wordt gedoopt op 10 oktober 1703 in de Sint Dionysius parochie ookwel de parochie van t Goirke genoemd. Dat was de enige parochie in Tilburg in die tijd.
Hij trouwt als hij 23 is, met Maria Cornelis Oomen. Ze krijgen 2 kinderen: Jan in 1728 en Adriaan in 1730.
Adriaan trouwt in 1752, als hij 21 is, met Adriana Maria Adriaan Mutsaerts. Zijn broer Jan is als getuige bij het huwelijk aanwezig. Vader en moeder zijn dan al overleden.
Peeter heeft een jongere broer Francis, rond 1716 geboren. Die gaat op 22 mei 1756 in ondertrouw, en trouwt op 6 juni 1756 met Helena Adriaan Mutsaerts.
Francis is dan 40 jaar. Helena is dan ook 40 jaar, hoewel hieronder in de trouwakte staat, dat ze 35 jaar is.
Francis en Helena wonen ook bij elkaar in de buurt, beide aan de Grote Hasselt. Daar zal de Hasselt wel mee bedoeld zijn, als tegenhanger van Klein Hasselt, dat ligt bij het oude kasteel van Tilburg.
Helena is de zus van Adriana, de vrouw van zijn neefje Adriaan. Helena is 10 jaar ouder dan Adriana. In dit geval, trouw niet voor je veertig bent.
Adriaan mag dan ook nog eens als getuige bij het huwelijk van zijn oom aanwezig zijn.
Waar is Adriaan Beerens naar toe?
Adriaan is gedoopt op 19 oktober 1752. Hij is een zoon van (rechtstreekse voorvader en moeder) Jan Peter Beerens en Petronilla van Meijs. Ze wonen aan de Hasseltsestraat, Hasselt 512. Plaatselijk bekend als de Korte Straatse Akkers. Temidden van de kleine boerennederzetting, de herdgang van de Hasselt. Temidden van de schapen, van de wol, van de boerderijen.
Tilburg is al sinds 1200 een centrum van de wol. Sinds 1629 geeft Leiden opdrachten voor de eerste verwerking van de ruwe wol. Daar worden dan de verdere behandelingen uitgevoerd. Maar sinds 1740 gaat het slecht in Leiden met de wol. Tilburg is vanaf dan het belangrijkste wolcentrum. (Bron: Wolnijverheid)
Maar dan treffen we hem aan in Amsterdam, de grote stad.
Als hij in ondertrouw gaat op 1 oktober 1790, staat dat hij in Amsterdam woont. Daar woont ook zijn toekomstige vrouw, Jacoba Smit, en die woonde tot voor kort nog in Leiden.
Waarom is hij er naar toe gegaan? Er gaan steeds meer mensen uit het noorden naar het zuiden om werk te vinden. Tilburg is dan heel sterk in opkomst voor de textiel. In Leiden gaat de lakenindustrie heel erg achteruit. Dus waarom de andere kant op?
En hoe is hij daar gekomen?
Meestal reisde je in die tijd over het water, met een vrachtschip mee, vanaf bijvoorbeeld Breda, of Oosterhout via Dordrecht, Rotterdam, en Gouda naar Amsterdam. Ik heb geen aanwijzingen gevonden of Adriaan zo gereisd is.
Ze wonen in de Staalstraat in de Garekeuken, en zo te zien in de ondertrouwakte, niet alleen.
De omgeving van de Staalstraat is dan een en al lakenindustrie. Heel erg verbonden met de wol.
In de Staalhof op de hoek van de Staalstraat en de Groenburgwal worden de stalen proeflappen gekeurd.
Rembrandt maakte er in 1662 zijn schilderij van de Staalmeesters. Het heeft tot 1772 in de Staalhof gehangen. We weten niet wanneer Adriaan naar Amsterdam is gegaan, maar ik schat in dat hij net te laat was om ’t nog te hebben kunnen zien.
Het heeft m.i. niets met garens en textiel van doen. Het gaat hier om een gaarkeuken, waar mensen eten konden halen dus. Ze waren er al eind 17de eeuw en boden eten aan tegen een geringe prijs. Ik weet niet precies op welk huisnummer de gaarkeuken in de Staalstraat was.
(Harmen Snel, Stadsarchief Amsterdam, mails van 21 januari 2022)
Boven de gaarkeuken zullen vrij zekers kamers zijn geweest waar men woonde.
We weten niet of ze in de gaarkeuken gewerkt hebben, of in dat gebied van laken, zijde en saai. Het doet mij denken aan een pension voor arbeiders.
Als ze op 1 oktober 1790 in ondertrouw gaan, is Adriaan 39 en Jacoba 28 jaar.
Jacoba komt van Leiden, en daar leven haar ouders, broers en zussen, en in Leiden trouwen ze dan ook.
De vader van Jacoba is lakenwever, en Adriaan was bij zijn overlijden ook wever.
Toch blijven ze niet in Amsterdam, en gaan ze ook niet wonen in Leiden, maar in Delft.
Delft staat ook bekend als een centrum van de lakenindustrie.
Ze krijgen er samen 6 kinderen. De achternaam bij de dopen is meestal Beerens, maar ook wel Barens en Barends.
Het gezin woont aan de Van der Mastenstraat N619, sectie 6. Die straat is er nog steeds, met een bijzonder hofje uit 1660, dat zij zeker gezien zullen hebben, of in gewoond zullen hebben, het Hofje van Gratie.
Isabella, ofwel Elisabeth is de oudste. Ze trouwt met Johannes van Nierse, maar sterft 21 jaar oud, op 14 april 1813, in het ziekenhuis aan de Koornmarkt in Delft. Een week later, op 21 april, overlijdt ook haar vader, Adriaan, in Delft, 60 jaar oud.
Dat zal voor Jacoba een zware dobber geweest zijn. Ze is 50 jaar en blijft achter met de andere 5 kinderen. De oudste is dan 20 en de jongste 10.
Zoon Adriaan, dochter Petronella, en zoon Cornelius trouwen in Delft, in resp. 1823, 1824 en 1829. Van zoon Matthias heb ik niets kunnen vinden.
Zoon Jan vinden we bij de volkstelling van 1830 terug in Tilburg.
Capiteijn en zetter Jan Baptist Beris
Er is nooit één Tilburg geweest, maar het was een verzameling vrij zelfstandige nederzettingen, vaak gegroepeerd rondom een driehoek waar een aantal wegen samenkomen die een paar kilometer van elkaar af lagen: de herdgangen.
De Herdgangen hadden een grote autonomie, met een ‘kapitein’ die als wijk en brandmeester optrad en ook politiefuncties op zich nam bij het afzetten van een terrein bij executies en het verjagen van niet toegelaten bedelaars. Daarnaast had elke herdgang twee vertegenwoordigers in het adviesorgaan van de schout (de zetter). In latere eeuwen is de macht van de herdgangen steeds verder teruggedrongen, alhoewel het groepsgevoel binnen de Herdgang uniek bleef. (Ontleend aan De herdgangen van Tilburg)
De Hasselt is 1 van de herdgangen in Tilburg, met het Hasseltplein als driehoek. (Ontleend aan De Herdgang de Hasselt)
Jan Baptist Beris is zowel capiteijn als zetter. Hij is op 23 november 1759 op ’t Raadhuis aanwezig voor een bijeenkomst van de drossaard (de vertegenwoordiger van de Heer van Tilburg en Goirle), samen met vele anderen.
Hieronder de eerste pagina uit de akte.
Compareerde voor mij Cornelis
Bles, Notaris Openbaar bij den
Edele Mogendhede Raede van Braband
in ’s Gravenhage geadmitteerd, binnen
de Heerlijkheid Tilborg residerende tot presentie
van de getuijgens nagenoemt, Meester
Jacob Vlaerdingerwoud, out Preesident scheepen,
Bernart Mutsaers, out armmeester,
Jan Nicolaas Vermeer, out armmeester
en Regeerende Commer setter, alhier
aen de Reijt en Hoeven, Jan
Baptist Beris, Capiteijn en Zetter
aen de Hasselt, Hendrikus Mutsaers
Zetter van Stokhasselt en
Westenheijkant, Adriaan Eeltjens,
Capitijn van de Hoeven, Jan Lukas
Baesten, out armmeester en Capiteijn
van Loven, en Jan Baptist de
Beer, Zetter van Oerle en Broekhoven
alle inwoonders deese Heerlijkheijt,
mannen van Eeden, goeden gelove
die welke ter Requisitie van den
HoogEdelen welGeboren Heere, Grave van
Hogendorp, vrij Heer van Hofweegen
Tilburg en Goirle, op haer den manne
waerheijt, Eede ende vromigheijt
in plaatsevan Eede, die Zij breijt
zijn des versogt werdende te
Aan het einde van de akte ondertekenen de aanwezigen.
Het kan Jan Baptist Cornelis Jan Beris zijn, maar ook Jan Baptist Peter Beerens. De eerste is een broer van Peter Cornelis Jan Beerens, de directe voorvader in lijn. Hij is geboren 4 oktober 1701. (De schrijfwijze is in deze periode zowel Beris, Beeris als Beerens)
De laatste is gedoopt op 19 september 1719, en is de zoon van Peter Beerens en Catharina de Cort (of Kort). Die heb ik niet kunnen plaatsen.
De eerste zou bij deze bijeenkomst 58 jaar zijn, en de tweede 40 jaar.
Ik heb nog geen andere akte kunnen vinden met zijn handtekening, om daarmee uitsluitsel te kunnen geven.
Misschien zijn er ook wel andere akten met bijvoorbeeld de aanstelling tot zetter of tot capiteijn.
Mochten de schepenakten online komen, kan dat misschien uitsluitsel geven.