• Hoe vaak komt de naam voor?
• Verklaring van de naam, herkomst
• Schrijfwijze, spelling
• Gebruik van achternamen, familienamen
• Voorkomen van de naam in Gent rond 1400

Hoe vaak komt de naam voor?

Er zijn niet echt veel mensen met deze naam. Ter illustratie: bij de volkstelling in 1947 is het aantal naamdragers 64. Hiervan woonden er 62 in Noord-Brabant, 1 in Den Haag en 1 in Noord-Holland.

Dan in 2007:

Zelf maakte ik een lijst toen ik in 1975 begon met de stamboom door onder andere te zoeken in telefoonboeken. Daar heb ik in Mijn zoektocht, het begin over geschreven.
Op die lijst kwam ik tot 61 naamdragers. Daarmee kwam ik aardig in de buurt van de aantallen van de tellingen hierboven.

Die lijst bestond uit 2 groepen: degenen van mijn eigen familie en die van Jos Meeren. Die 2 groepen gaven daarmee een vrijwel compleet beeld van alle naamdragers.
Daar heb ik degenen die de naam droegen, doordat zij aangetrouwd waren, ook meegeteld. Dat waren er 16.
Ik weet niet of die bij de tellingen in 1947 en 2007 ook meegenomen zijn.

Herkomst van de naam

Over de herkomst van de naam staat in de CBG Familienamenbank :

Als je uitgaat van de eerste verklaring, dan komen als plaatsnaam in aanmerking:

• Meer
  Maakt deel uit van de gemeente Hoogstraten en ligt in de provincie Antwerpen, ten zuiden van Zundert.
  Meer komt van het Germaanse woord Mari, dat moeras, plas of meer betekende. (Wikipedia)
  Degenen die hiervandaan komen, gebruiken de naam Van Meer, voorzover ik tot nu toe heb kunnen vinden.
  In Meer staat het Kasteel ter Meiren. Dat is ook met de aanduiding: ter plekke van
  
• Mere
  Is een dorp in de gemeente Erpe-Mere in Oost-Vlaanderen (Wikipedia)
  Deze plaats komt ook voor bij één van de DNA verwanten. Ligt ook dicht in de buurt van Gent, waar in 1400 ook de naam Meeren voorkwam.
  Maar het kan ook zo zijn dat deze bronnen nu toegankelijk zijn, en van andere plaatsen van die tijd niet.
  
• Meer
  Is een dorp in Val-Meer in de gemeente Riemst, provincie Belgisch Limburg. In vroeger tijden geschreven als Mheer. (Wikipedia)

Je kunt ook nog denken aan meren in de zin van waterplassen, ofwel een gebied met de nodige meren. Tot nu toe geeft me de familienaam Van der Meeren of Van der Meiren of Vermeiren of Vermeeren daar meer verbinding mee, maar dat kan ik niet met zekerheid zeggen.

Kijkend naar verklaring 2 hierboven, vond ik een ontlening aan F. Debrabandere op de site van Marcel Vervloet :

Maire, Meir(e), Meiren(s), Me(e)rens
Metroniem uit het Franse Maire, de volksnaam voor Maria 

Dit betekent dat het een vernoeming naar de moedersnaam zou zijn. Voor verdere uitleg zou ik nog graag een keer het originele boek willen inzien.

Als ik de 2 verklaringen overzie, dan ligt mijn gevoel het dichtste bij de 2e verklaring. Jos Meeren denkt daar ook zo over.
Maar we hebben daar geen enkel bewijs voor.

Schrijfwijze, spelling

In het eerste document gebruikte de schepen van Princenhage de schrijfwijze Meiren met ei. In het tweede document noteert de dominee van de Nederduits Gereformeerde kerk te Ginneken de naam als Meeren met ee. 

In de streektaal spreek je de naam uit als <mère>, en die klank kun je ook weergeven als meiren.

In de tijd 1500-1600 schreef men heel vaak Meren.
In de tijd tot 1750 komen beide schrijfwijzen Meeren en Meiren voor met nog meer varianten zoals Meire, Meere, en Mieren.
In de tijd 1700-1750 komt een aantal keren Vermeeren voor, om na die tijd weer terug te keren naar Meeren, met uitzondering van 1 tak.

Maar waarom dan vanaf 1750 wel steeds als Meeren? Vanaf 1811 door de invoering van de Burgerlijke Stand zou aannemelijker zijn.

In de stamboom van Kees Meeren komt ook nu nog de schrijfwijze Meiren voor: dat is in de tak van Antwerpen. 
In de stamboom van Jos Meeren komt ook nu nog de schrijfwijze Vermeeren voor: het is de tak uit Dongen.
In oude telefoonboeken (Zie Mijn zoektocht) kwam ik ook Meere tegen. Rond Den Haag vooral. Mogelijk zijn die ook verwant. Nog een mooi onderwerp om eens uit te zoeken.

Gebruik van achternamen, familienamen

Ook gebruikten de schrijvers lang niet altijd een achternaam. Dan werkte de schrijver met de vadersnamen, zoals in het volgende document: Cornelia en Jacob krijgen op 7 maart 1696 hun eerste zoon. Zij vernoemen hem naar opa van vaders kant: Peter dus. De pastoor van de RK kerk te Ginneken noteerde alleen de vadersnamen.  
Hierdoor is het terugzoeken van de stamboom een stuk lastiger. Hoe weet ik zeker dat dit document op hun zoon slaat? De manier van schrijven wijkt behoorlijk af van wat wij nu gewend zijn, waardoor het niet eenvoudiger wordt. 

Jacob en Cornelia hebben hun kind rooms-katholiek gedoopt, alsook hun tweede en laatste kind Jacobus (gedoopt op 2 januari 1699 in de RK kerk te Ginneken).

Voorkomen van de naam in Gent

In de streek rond Gent, Gavere en Brugge komt de naam Meeren, Meiren en Meire ook voor in de periode begin 1400.

De Zwarte Doos – Stadsarchief Gent – Jaarregister keure, schepenjaar 1405-1406 – 301/18
301/18 / f. 64r/5- Willem van Ravenscoet en zijn wettige jonkvrouw Mergriet hebben een
erfrente van 48 lb. en een half parisis per jaar, gekocht van mer Jan van der Capelle, ridder.
Deze erfrente die bezet is op 340 gemeten grond, gelegen in de polder tussen Axel en
Zaamslacht, waar mer Philips van Axel vroeger op woonde, behoorde eertijds toe aan
jonkvrouw Gertrude en de Pitte, vrouwe van Zaamslacht, welke erfrente Willem van de Pitte
(haar vader) kocht van Philips Tolline, burggraaf van Aalst en diens wettige echtgenote, vrouw
Ardewijn van Zaamslacht – 1406 augustus 8
301/18 / f. 65r/6- Jan Band heeft de erfenis van zijn vader en moeder, gelegen in Axel
ambacht verkocht aan Mattheeus Kerninc – 1406 augustus 8
301/18 / f. 64r/7- Wulfaert van Steelant, Jan van Cothem en cs., vinders van de Sint-
Jacobsparochie, rapporteren dat hun voorgangers Willem van de Pitte en cs. Jan de Brune,fs.
Philips, op 30 juli ll. 1405 veroordeeld hebben om 4 s. 6 d. gr. te betalen aan Lodewijk den
Clerc, gevolmachtigde van Olivier Meeren – 1406 augustus 8