• Marten van der Meijs veroordeeld
• Barbara en Marten familie?
• De naam Van der Meijs

Barbara is een mogelijke naamgever van mijn oma Barbara Oerlemans. Ze is gedoopt op 9 september 1668 in Boxtel. Daar is ze Berbera genoemd.
Ik ga kijken of ik nog meer Van der Meijs kan vinden in Boxtel, en vind een Marten van der Meijs, afkomstig uit Boxtel, opgehangen in Tilburg op de Heuvel op maandag 17 juli 1719.
Wat is er gebeurd, wat heeft hij gedaan, en is hij familie van Barbera? Zij is dan 50 jaar en Marten 56 jaar.

Marten van der Meijs veroordeeld

Marten van der Meijs is op 8 juni 1719 in Tilburg opgepakt voor diefstal en inbraak, en daarna in strikte detentie opgesloten.

Bij zijn 1e verhoor vertelt Marten, dat hij 56 jaar is, geboren in Boxtel en tot voor 3 jaar De Vergulde Leeuw in de Regterstraat in Boxtel, samen met zijn vrouw, uitbaatte. Hij is in onmin met zijn vrouw geraakt, en was eerder brouwer en schaliedekker.

Marten ofwel Martinus was voorheen in goeden doen. Hij trouwde in 1691, kocht in 1703 de hoeve Sint Joris in Boxtel voor 1500 gulden en stond borg voor 500 gulden in 1708. (In de Brabantse Leeuw van 1987 en 1988)

Werd samen met zijn vrouw Theodora (Dirkje waarschijnlijk) Schenckels uitbater van de Vergulde Leeuw.
Maar na onmin met haar, zoals hij zelf zegt, tegen degenen, die hij ontmoet:
“Het is met mijn verlopen.”
“Ick ben een man, die tot decadentie gecomen is.”
“Gij moet niet meenen, dat ick een schelm of dieff ben.” (als hij wat wil verkopen)
Marten liep daarna heel wat af: genoemd zijn Boxtel, Oisterwijk, Moergestel, Boxmeer, Tilburg, Diessen.
Van Boxtel naar Tilburg was een 4 1/2 uur lopen. Men was toen wel wat gewend, en kon ook niet veel anders.

Bij het vervolg van zijn 1e verhoor: hij heeft de vorige zomer koren gemaaid op ’t Heike in Tilburg en een varkenskot uitgemest. Het vorige jaar heeft hij in Diessen nog gebrouwd. Marten ontkent alle beschuldigingen.
De verklaringen van alle betrokkenen spreken dit tegen.
Ook na het 2e verhoor met extra verklaringen.
De drossaard vraagt om tortuur. Als op 8 juli 1719 de marteling zal gaan beginnen, bekent hij de verkoop van een koeiketel (een koperen ketel, 30 tot 40 emmers groot, om kaf, graan en rapen in te koken, voor het vee).
Het is, gezien alle aanklachten, niet genoeg.
Na de 1e marteling door de scherprechter bekent hij:

• diefstal van de koeiketel, van een kleine ketel, een karhuif en een tinnen kan bij Van Hulten in Moergestel
• diefstal van een koperen ketel bij Jan Van Roy aan de Hogevonder in Boxmeer
• diefstal van een bed bij Ancum van den Wijngaart in Boxtel
• diefstal van nieuw linnen bij de burgemeester van Moergestel
• diefstal van wol van een kar bij De Drie Zwaantjes in Vugt

Hij verbleef vaak in Tilburg op ’t Heike in de herberg van Jan Gort. Marten kon het goed vinden met zijn vrouw, en had aan haar tijdens zijn gevangenschap om touw, vijl en ploegijzer gevraagd.
Die waren op een avond naar binnen gegooid. Dat pleitte niet voor hem.
De drossaard Adriaen Bernage vraagt om het vonnis door de schepenen.

Op zaterdag 15 juli 1719 in het dorpshuis (de Heikese kerk) spreken zij hun vonnis uit: met der koorde te werden gestraft, datter doodt naarvolgt, en hij zal de kosten van het proces moeten betalen.
De alias Balckman heeft waarschijnlijk te maken hebben met zijn werk als leidekker, met het werk op de balken.

Op maandag 17 juli op de Heuvel hangt de scherprechter hem op, onder toezicht van de 5 schepenen.

In die tijd hoefde je niet iemand te vermoorden om de doodstraf te krijgen.

De Heemkundekring Boxtel heeft een gedetailleerd verslag gemaakt.

Barbara en Marten familie?

Is Marten familie van Barbera? Zij is op de dag van zijn ophanging 50 jaar en Marten 56 jaar.

Genoemde Barbara, ook wel Berbera genoemd, is gedoopt in Boxtel op 9 september 1668, en is de dochter van Willem Lambers en Catheleijn. Aleken Lambers zal de moeder van Willem zijn: Aleken, getrouwd met Lamber, bij de doop dus de oma van Berbera.

Ze woont in Oisterwijk, als ze daar trouwt op 17 oktober 1694, jongedame, 26 jaar, met Jan Symen van Esch, jongeman. Hij woont in Kerkhoven (tegenwoordig een wijk in Oisterwijk).
In het RK trouwboek staat Van der Meijs erbij.

In Moergestel dopen zij hun dochter Catharina op 19 november 1698.
Gedoopt in Boxtel, getrouwd in Oisterwijk, een dochter gedoopt in Moergestel. Het zijn plaatsen waar Marten geweest is.
Uit bovenstaande volgt: Barbara is de dochter van Willem Lambert van der Meijs.

Haar vader en moeder hebben eerder ook een zoon gekregen, die zij Marten dopen op 27 april 1657.
Deze Marten is een stamvader van mijn oma, dus ook van mij, en daarmee wordt de vraag ook: is mijn voorvader familie van de Marten, die veroordeeld is?

Deze Marten zal op 9 juni 1719, het 1e verhoor, 62 jaar zijn. Dat klopt niet met zijn verhaal, waarin hij zegt 56 jaar te zijn.
Bovendien blijkt de broer Marten te zijn overleden in 1706, en kan het dus niet zijn.

Van wie is hij dan wel een zoon?

Genoemd is zijn vrouw Theodora Schenckels, mede uitbaatster van De Vergulde Leeuw.
Ze zijn getrouwd op 18 december in 1691 voor de RK kerk van Boxtel. Daarbij is hij genoemd Martinus van Meijs, en dat zegt niets over zijn vader.

Dan vind ik de akte van 20 januari 1713

Adriaan Lamberts van Meijs, met zijn zoon Martinus en schoondochter Theodora Schenckels, en Deliana Maria van Cuijk verklaren dat de lening door Adriaan gedaan in 1708 in Den Bosch van 500 gulden tegen 4% geen waarde meer heeft.
Verderop in de acte blijkt Deliana voor het onmondig kind een brouwketel hiervoor te accepteren.

Adriaen ondertekent met Mijs. In andere akten als schepen doet hij dat ook. Maar in andere akten komt ook Meijs voor. Ook zo met Van Meijs en Van der Meijs.

Marten blijkt de zoon te zijn van Adriaen Lamberts van der Meijs, schepen van Boxtel en Maijken Dirk Timmermans.
Zijn vader is in 1716 genoemd als oud-schepen, borgemeester, zetter, auditeur van de Baronie van Boxtel, 81 jaar oud.

Samenvattend:
Barbara is de dochter van Willem Lamberts van der Meijs.
Marten is de zoon van Adriaan Lamberts van der Meijs.
Dat lijkt wel heel erg op familie. Nicht en neef, zelfde opa en oma?

Ik ga op zoek naar de verbinding tussen Adriaan en Willem.

Adriaen Lamberts en Willem Lamberts
van Meijs, mitsgaders Corstiaen Paulis Spiegels als man en momboir van Willemken

Adriaen en Willem, en Corstiaen, als man van Willemken Gerits verkopen op 20 mei 1698 een boerderij onder Tongeren aan Adriaen van Eijndoven voor 115 gulden.
Adriaen en Willem zijn hier samen genoemd. Niet 100% sluitend bewijs, en ga ik verder zoeken. Vind geen erfdeling, waarin ze samen voorkomen. Wel hun dopen.

Willem en Adriaen hebben dezelfde vader en moeder. Aleijdis en Aelken kom ik in andere akten vaker tegen. Het zijn andere namen voor dezelfde moeder. Ze is ook wel Aleken en Aeltien genoemd.

Conclusie:
We hebben Barbara en Marten Willem Lamberts van der Meijs, en Marten Adriaan Lamberts van der Meijs.
Mijn voorvader Barbara en mijn voorvader Marten zijn nicht en neef van de Marten, die in 1719 in Tilburg opgehangen wordt.

De naam Van der Meijs

In de akten hierboven zien we dat Van der Meijs voorkomt, Van Meijs, Van Mijs. Ik heb Willem en Adriaan verder uitgezocht, en hun opa was Marten Dielissen. Die komt geen enkele keer voor met Van der Meijs of welke variant dan ook.
Zo vind ik Lambert Marten Dielissen in de akten tot 25 januari 1677, en dan op 9 april 1677 Lambert Martten Van der Meijs. Zijn broers en zussen hebben die toevoeging niet, dus bijvoorbeeld Barbara Marten Dielissen en Dielis Marten Dielissen.

In de akte hiervoor, op dezelfde dag, heeft zoon Adriaan een akker gekocht, en hij noemt zich al langer Vander Meijs. Zijn moeder neemt dat in de akte hierna ook over bij de naam van haar man zaliger.
Ze zullen samen bij de schepenen geweest zijn.
Adriaen gebruikt al langer de toevoeging, zoals hieronder te zien is bij de koop van hooiland in Lennisheuvel op 25 maart 1670.

Dan vind ik een vermelding van Willem, die net wat ouder is: de erfgenamen van Arien Roelofs dragen op 27 dec. 1669 hoeve en teelland onder Luysel over aan Jan Arien Rademaker.

Van de kinderen van Lambert komen Jan, Willem en Adriaan meestal voor met Van Der Meijs, en zo ook bij hun kinderen. Van broer Michael, en de zussen Anna en Geretruijt heb ik geen verdere akten gevonden.
Waarom die toevoeging er in 1669 en de jaren erna is gekomen, weet ik niet. De CBG familienamenbank geeft aan dat het om een patroniem ofwel vadersnaam gaat.
De vader van Lambert is steeds Marten genoemd, dus dat geeft geen verklaring. Van Marten kan ik geen Mijs maken,

Verder terug in de tijd kom ik bij zijn vader Marten Dielissen. Geen Van der Meijs.

Het schema vanaf de oudste voorvader en moeder is te zien op deze pagina. Met Zoeken (Control-F) kun je zien dat Barbara (ofwel Barbel of Berbel) vaak voorkomt.
De beschrijving is hier te lezen.